ხშირად მომისმენია გარშემომყოფებისგან, რომ ქისტებში დაქვრივებულ რძალზე ახლობის დაქორწინება მიღებულია. ეს მცდარია. ამას კატეგორიულად ემიჯნება საზოგადოება. ახლა კი გთავაზობთ ნაწყვეტს ამ ფაქტის შესახებ ხ. ხანგოშვილის წინგიდან “ქისტების ადათ-წესები”.
“რძალზე ახლობლის დაქორწინება ყოვლად დაუშვებელია, ასეთი რამ დიდ უზნეობად ითვლება და ქისტების ღრმა რწმენით, ღმერთი დაუჯელად არ დატოვებს ასეთ ამორალურ საქციელს. ამის დასტურად მოვიყვან ქისტეთში მომხდარ მაბავს, რომელზეც მ.ალბუთაშვილი წერს თავის ეთნოგრაფიულ ნაშრომში “პანკისი ხეობა”.
“რძალ-მაზლის შეუღლებაზე პანკისში კი არა, პირიქით მთაქისტეთში მოხდა ადრე ერთი უხეირო ამბავი: სახელოვანი მამის შვილი – წუწა სახალაშვილი ქისტებმა მოკლეს. წუწას ცოლმა -უშვილოდ დაქვრივებულმა თქვა : ვინც ჩემი ქმრის მკლველს მოკლავს, მე იმის მეტს არავის შევირთამო.
ცოტა ხანმა გაიარა. სახალას მთხორებელი მოუვიდა -შენი მოსისხლე მავან დროს აქა და აქ მოდის და აბა შენ იციო! სახალას სხვა უმცროსი შვილიც ჰყავდა – თათასა. მამა და შვილი ღამიან წავიდნენ და გზა შეუკრეს მოსისხლეს. ნახეს, ცხენებით მოდიან ერთი წუწას მკვლელი, მეორე ნათესავის მოსისხლე.
სახალამ უთხრა შვილს: მე წუწას მკვლელს ვესვრი, შენ მეორეს ესროლეო. თათასა დაემორცილა მამას. ორივემ ერთად ამოიღეს ნიშანში. თათასას თოფი გავარდა, კაცი გადმოვარდა ცხენიდან. სახალას თოფმა მოუცდინა, მოსისხლე გაიქცა, მაგრამ თათასამ მოასწრო და იმასაც ბარკალი მოსწყვიტა და ცხენიდან ჩამოაგდო.
თათასას რძალმა აღთქმას არ უღალატა. სახალას ეს არ მოსწონდა, ხშირად ეჩხუბებოდა შვილს და ერთხელ კიდეც სცემა. მობეზრებულმა შვილმა მამას დამბაჩა დაჰკრა და მოკლა. ნათესავებს ეწადათ თათასა მოეკლათ, მაგრამ მომაკვდავმა მამამ დაუშალა, არ გაიმეტა შვილი”.
ეს ტრაგედია თვალსაჩინოდ მეტყველსბ იამზე, რომ სისხლის აღრევა ხალხისა და ღვთის საწინააღმდეგო მკრეხეობაა და დაუსჯელი არ დარჩება. მართალია, ამ შემთხვევაში ღვთის წინაშე დადებული აღთქმა იქნა შესრულებული, რძალი, მართალია, არ არის სისხლით ნათესავი, მაგრამ ქისტებში იგივე გვარის წევრად არის მიღებული და მასზე დაქორწინება აკრძალულია. რაც შეეხება თათასაც მიერ მამის მკვლელობას, ეს ღვთის სასჯელია მისი ამორალური ნაბიჯის გამო.”
ყველაფერი პანკისის ხეობის შესახებ
